Czy zdarzyło Ci się kiedyś ocenić dziecko jako to „niegrzeczne”? A może maluch, którego spotkałeś_aś krzyczał, nie potrafił usiedzieć w miejscu, albo wpadał w złość bez wyraźnego powodu? A może to Twoje dziecko zachowuje się inaczej niż rówieśnicy i słyszysz od otoczenia, że „powinno się lepiej zachowywać”?

Czas spojrzeć na to z innej perspektywy, posłuchaj naszego spotu kampanii społeczna na rzecz neuroróżnorodności neurologicznej dzieci i młodzieży. Przez najbliższy czas będziecie go mogli, również usłyszeń w rozgłośniach polskiego radia w całej Polsce.

Neuroróżnorodność – co to właściwie znaczy?

Każdy mózg działa inaczej – to naturalne. Niektóre osoby odbierają bodźce intensywniej, inni potrzebują więcej czasu na przetwarzanie informacji. Dla jednych dźwięk dzwonka w szkole to zwykły sygnał, a dla innych – bolesny hałas. Niektóre dzieci potrzebują więcej ruchu, inne wolą unikać kontaktu wzrokowego. Tak działa neuroróżnorodność – obejmuje ona m.in. autyzm, ADHD, dysleksję i inne różnice w funkcjonowaniu mózgu. W koncepcji neuroróżnorodności różnice te nie są postrzegane jako braki, lecz jako wartościowe cechy ludzkiej natury. Szacuje się, że neuroróżnorodne osoby stanowią około 15-20% społeczeństwa.

„Niegrzeczność” to często sygnał, nie problem

Zamiast oceniać, warto się zatrzymać i spróbować zrozumieć. Dziecko, które krzyczy, może być przytłoczone nadmiarem bodźców. To, które „nie słucha”, może mieć trudność z koncentracją. A to, które unika zabawy z innymi, może potrzebować więcej przestrzeni. Każde zachowanie ma swoją przyczynę – zamiast je oceniać, warto poszukać sposobu, by pomóc i zrozumieć.

Jak możemy wspierać dzieci i młodzież neuroróżnorodną?

• Zamiast oceniać – słuchaj i obserwuj. Czasem wystarczy zrozumienie i akceptacja, by dziecko poczuło się bezpiecznie.
• Dostosuj oczekiwania. Nie każde dziecko usiedzi w ławce przez 45 minut – może potrzebować krótkiej przerwy na ruch.
• Edukacja to klucz. Im więcej wiemy o neuroróżnorodności, tym lepiej możemy reagować i wspierać dzieci.
• Stwarzajmy przyjazne środowisko. Warto zadbać o przestrzeń, w której dzieci będą mogły się czuć komfortowo – np. ciche miejsca do odpoczynku w szkole czy elastyczne podejście do nauki.
• Wspierajmy ich mocne strony. Dzieci neuroróżnorodne często mają unikalne talenty – warto je rozwijać i wzmacniać ich poczucie własnej wartości.
• Budujmy społeczną świadomość. Im więcej osób zrozumie neuroróżnorodność, tym łatwiej będzie tworzyć środowisko pełne akceptacji i empatii.
• Zapewniajmy profesjonalne wsparcie. Terapie, zajęcia sensoryczne czy indywidualne podejście w edukacji mogą znacząco pomóc dzieciom neuroróżnorodnym w ich codziennym funkcjonowaniu.

Jak rodzice mogą wspierać dzieci neuroróżnorodne?

• Bądź cierpliwy i wyrozumiały. Twoje dziecko może mieć inne potrzeby i tempo rozwoju – to zupełnie normalne.
• Szukaj wsparcia i edukacji. Grupy wsparcia, literatura specjalistyczna i konsultacje z ekspertami mogą pomóc Ci lepiej zrozumieć swoje dziecko. Gdzie udać się po pomoc w konkretnych przypadkach:
  • problemy z samoregulacją emocji- neurolog, psycholog,
  • problemy z nadruchliwością- neurolog, psycholog, fizjoterapeuta ze specjalizacją zaburzeń SI
  • nietypowe zachowania pod kątem fizycznym (np. chodzenie na palcach, „trzepanie rękoma”, niekontrolowane odruchy)- neurolog, fizjoterapeuta.
• Dbaj o własne emocje. Opieka nad dzieckiem neuroróżnorodnym może być wymagająca, dlatego ważne jest, abyś także dbał o swój dobrostan psychiczny.
• Współpracuj ze szkołą i terapeutami. Otwarta komunikacja i indywidualne podejście mogą znacząco ułatwić Twojemu dziecku funkcjonowanie w różnych środowiskach. Wsparcie możesz również uzyskać w placówce edukacyjnej, w rozmowie z pedagogiem lub psychologiem oraz w poradni psychologiczno- pedagogicznej.
• Celebruj sukcesy. Każdy postęp, nawet najmniejszy, jest wart świętowania i daje dziecku motywację do dalszego rozwoju.

Razem możemy zmienić spojrzenie na neuroróżnorodność!

Nie oceniajmy, nie krytykujmy – zamiast tego otwórzmy się na inność i spróbujmy ją zrozumieć. Neuroróżnorodne dzieci nie są „niegrzeczne” – są wyjątkowe, a ich sposób postrzegania świata może nas wiele nauczyć.

Podziel się tym artykułem i pomóż szerzyć świadomość! Każde dziecko zasługuje na akceptację i wsparcie.

Sygnały świadczące o neuroróżnorodności u dzieci: